“Dữ liệu cá nhân là thông tin dưới dạng ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự trên môi trường điện tử gắn liền với một con người cụ thể hoặc giúp xác định một con người cụ thể. Dữ liệu cá nhân bao gồm dữ liệu cá nhân cơ bản và dữ liệu cá nhân nhạy cảm.”
Các dữ liệu cá nhân cơ bản như: họ tên, biệt danh, ngày tháng năm sinh, giới tính, tình trạng hôn nhân, nơi sinh, nơi đăng ký khai sinh, quốc tịch, hình ảnh cá nhân, số điện thoại, số CMND,CCCD, hộ chiếu, bảo hiêm y tế, …..
Các dữ liệu cá nhân nhạy cảm như: quan điểm chính trị, quan điểm tôn giáo, tình trạng sức khỏe và đời tư được ghi trong bệnh án, thông tin nguồn gốc chủng tộc, dân tộc, đặc điểm thuộc tính vật lý, đặc điểm sinh học riêng của cá nhân, đời sống tình dục, xu hướng tình dục, dữ liệu về tội phạm, hành vi phạm tội, ….
Các cá nhân chính là chủ thể dữ liệu đối với các dữ liệu cá nhân của chính mình.
II. Thế nào là xử lý dữ liệu cá nhân
Xử lý dữ liệu cá nhân chính là là một hoặc nhiều hoạt động tác động tới dữ liệu cá nhân, như: thu thập, ghi, phân tích, xác nhận, lưu trữ, chỉnh sửa, công khai, kết hợp, truy cập, truy xuất, thu hồi, mã hóa, giải mã, sao chép, chia sẻ, truyền đưa, cung cấp, chuyển giao, xóa, hủy dữ liệu cá nhân hoặc các hành động khác có liên quan.
III. Quyền của cá nhân đối với dữ liệu cá nhân của mình
Điều 9 Nghị định 13/2023/NĐ-CP quy định cá nhân có 11 quyền đối với dữ liệu cá nhân của mình:
1. Quyền được biết
Cá nhân được biết về hoạt động xử lý dữ liệu cá nhân của mình, trừ trường hợp luật có quy định khác.
2. Quyền đồng ý
Cá nhân được đồng ý hoặc không đồng ý cho phép xử lý dữ liệu cá nhân của mình, trừ một số trường hợp luật quy định khác như: trường hợp khẩn cấp, cần xử lý ngay dữ liệu cá nhân có liên quan để bảo vệ tính mạng, sức khỏe của chủ thể dữ liệu hoặc người khác; ….
Bên cạnh đó, việc đồng ý của cá nhân sẽ chỉ có hiệu lực khi:
-
Được đưa ra một cách tự nguyện; và
-
Cá nhân biết rõ thông tin về loại dữ liệu cá nhân, mục đích xử lý dữ liệu, các bên xử lý dữ liệu và quyền và nghĩa vụ của mình; và
-
Ngoài ra, sự đồng ý của cá nhân phải:
- Rõ ràng, cụ thể bằng văn bản, giọng nói, đánh dấu vào ô đồng ý, cú pháp đồng ý qua tin nhắn, chọn các thiết lập kỹ thuật đồng ý hoặc qua một hành động khác thể hiện được điều này.
- Được thực hiện cho một mục đích duy nhất. Trường hợp có nhiều mục đích, các bên tham gia xử lý dữ liệu phải liệt kê đầy đủ các mục đích để chủ thể dữ liệu lựa chọn đồng ý cho một hoặc nhiều mục đích đã nêu; và
- Được thể hiện ở định dạng có thể được in, sao chép bằng văn bản, bao gồm cả dưới dạng điện tử hoặc định dạng kiểm chứng được.
Đặc biệt, sự im lặng hoặc không phản hồi của cá nhân không được coi là sự đồng ý.
3. Quyền truy cập
Cá nhân được truy cập để xem, chỉnh sửa hoặc yêu cầu chỉnh sửa dữ liệu cá nhân của mình, trừ trường hợp luật có quy định khác.
4. Quyền rút lại sự đồng ý
Cá nhân được quyền rút lại sự đồng ý của mình, trừ trường hợp luật có quy định khác. Việc rút lại sự đồng ý không ảnh hưởng đến tính hợp pháp của việc xử lý dữ liệu đã được đồng ý trước khi rút lại sự đồng ý.
5. Quyền xóa dữ liệu
Cá nhân được xóa hoặc yêu cầu xóa dữ liệu cá nhân của mình, trừ trường hợp luật có quy định khác. Nếu cá nhân rút lại sự đồng ý nhưng Bên kiểm soát, Bên xử lý dữ liệu vẫn lưu dữ liệu thì chủ thể dữ liệu có thể yêu cầu xóa. Trường hợp chủ thể dữ liệu phát hiện tổ chức/cá nhân khác lưu các dữ liệu của mình thì cũng có thể xóa hoặc yêu cầu xóa dữ liệu cá nhân đó, trừ một số trường hợp theo quy định của pháp luật.
6. Quyền hạn chế xử lý dữ liệu
Cá nhân được yêu cầu hạn chế xử lý dữ liệu cá nhân của mình, trừ trường hợp luật có quy định khác. Việc hạn chế xử lý dữ liệu được thực hiện trong 72 giờ sau khi có yêu cầu của chủ thể dữ liệu, với toàn bộ dữ liệu cá nhân mà chủ thể dữ liệu yêu cầu hạn chế, trừ trường hợp luật có quy định khác.
7. Quyền cung cấp dữ liệu
Cá nhân được yêu cầu Bên Kiểm soát dữ liệu cá nhân, Bên Kiểm soát và xử lý dữ liệu cá nhân cung cấp cho bản thân dữ liệu cá nhân của mình, trừ trường hợp luật có quy định khác.
8. Quyền phản đối xử lý dữ liệu
Cá nhân được phản đối Bên Kiểm soát dữ liệu cá nhân, Bên Kiểm soát và xử lý dữ liệu cá nhân xử lý dữ liệu cá nhân của mình nhằm ngăn chặn hoặc hạn chế tiết lộ dữ liệu cá nhân hoặc sử dụng cho mục đích quảng cáo, tiếp thị, trừ trường hợp luật có quy định khác;
Bên Kiểm soát dữ liệu cá nhân, Bên Kiểm soát và xử lý dữ liệu cá nhân thực hiện yêu cầu của chủ thể dữ liệu trong 72 giờ sau khi nhận được yêu cầu, trừ trường hợp luật có quy định khác.
9. Quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện
Cá nhân có quyền khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật liên quan đến bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình.
10. Quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại
Cá nhân có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật khi xảy ra vi phạm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
11. Quyền tự bảo vệ
Cá nhân có quyền tự bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình theo quy định của Bộ luật Dân sự, luật khác có liên quan và Nghị định này, hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền thực hiện các phương thức bảo vệ quyền dân sự theo quy định tại Điều 11 Bộ luật Dân sự.
Theo đó, mỗi cá nhân đều có quyền đối với dữ liệu cá nhân của mình và những quyền đó phải được các tổ chức/cá nhân khác tôn trọng. Đồng thời, cá nhân nên nắm rõ và hiểu rõ những quyền đối với dữ liệu cá nhân của mình để có thể bảo vệ và xử lý các vi phạm nếu có.