Giới thiệu chung

Trong quan hệ dân sự, tặng cho quyền sử dụng đất là một trong những giao dịch phổ biến, đặc biệt ở khu vực nông thôn. Người dân thường tặng cho đất giữa cha mẹ và con cái, giữa anh chị em ruột hoặc thậm chí giữa những người không có quan hệ huyết thống.

Tại xã Lập Thạch, nơi có truyền thống gia đình gắn bó và đất đai được coi là tài sản giá trị nhất, các trường hợp tặng cho quyền sử dụng đất diễn ra thường xuyên. Tuy nhiên, nhiều người dân chưa nắm rõ pháp luật về tặng cho quyền sử dụng đất, dẫn đến việc lập hợp đồng sai quy định, không công chứng, không đăng ký biến động, gây tranh chấp hoặc bị vô hiệu hóa giao dịch.

Bài viết này sẽ phân tích một cách chi tiết, từ căn cứ pháp lý, điều kiện, thủ tục đến các vấn đề thực tiễn phát sinh, giúp người dân xã Lập Thạch có cái nhìn toàn diện và thực hiện đúng quy định.

1. Khái niệm pháp luật về tặng cho quyền sử dụng đất

Theo Bộ luật Dân sự 2015, tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng cho chuyển giao tài sản của mình và chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, bên được tặng cho đồng ý nhận.

Khi áp dụng đối với đất đai, tặng cho quyền sử dụng đất có thể hiểu là: việc chuyển quyền sử dụng đất từ người sở hữu quyền (bên tặng cho) sang người nhận tặng cho, không yêu cầu trả tiền, với điều kiện đáp ứng các quy định pháp luật về đất đai.

Tại xã Lập Thạch, hình thức tặng cho đất thường gặp nhất là:

Cha mẹ tặng cho con quyền sử dụng đất để xây nhà.
Ông bà tặng cho cháu đất làm tài sản riêng.
Anh chị em ruột chia đất trong gia đình bằng hình thức tặng cho.

2. Căn cứ pháp lý

Pháp luật điều chỉnh việc tặng cho quyền sử dụng đất hiện nay gồm:

Luật Đất đai 2024.
Bộ luật Dân sự 2015.
Luật Công chứng 2024.
Nghị định 101/20224/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn thi hành, sửa đổi, bổ sung.
Thông tư 10/2024/TT-BTNMT về hồ sơ địa chính, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Pháp luật về tặng cho quyền sử dụng đất

Trong thực tế, việc áp dụng quy định nào sẽ tùy thuộc vào thời điểm ký hợp đồng tặng cho. Ví dụ, từ ngày 01 tháng 7 năm 2025 trở đi, tất cả các giao dịch đất đai, bao gồm cả tặng cho đất tại xã Lập Thạch, sẽ phải tuân thủ Luật Đất đai 2024, hướng dẫn theo nghị định 151/2025/NĐ-CP.

3. Điều kiện tặng cho quyền sử dụng đất

Theo quy định, để việc tặng cho hợp pháp, cần đảm bảo các điều kiện sau:

3.1. Điều kiện của bên tặng cho (Điều 45 Luật Đất đai 2024)

Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp.
Đất không có tranh chấp.
Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án.
Đất còn thời hạn sử dụng.
Quyền sử dụng đất không bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật.

3.2. Điều kiện của bên nhận tặng cho

Là cá nhân, hộ gia đình, tổ chức có đủ điều kiện theo pháp luật đất đai, bộ luật dân sự để nhận chuyển quyền.
Trường hợp nhận tặng cho quyền sử dụng đất nông nghiệp phải phù hợp hạn mức nhận chuyển quyền theo khoản 7 Điều 45 Luật Đất đai 2024:

Cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa quá hạn mức quy định tại Điều 176 của Luật này thì phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa bao gồm các nội dung theo quy định tại khoản 6 Điều này và được Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt, trừ trường hợp người nhận tặng cho là người thuộc hàng thừa kế.

3.3. Hình thức pháp lý

Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực tại UBND xã Lập Thạch hoặc tổ chức hành nghề công chứng.
Sau khi công chứng, cần làm thủ tục đăng ký biến động tại Văn phòng/Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai để sang tên cho bên nhận.

4. Thủ tục tặng cho quyền sử dụng đất tại xã Lập Thạch

Quy trình thực hiện tặng cho quyền sử dụng đất tại xã Lập Thạch thường gồm các bước:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Hồ sơ tặng cho quyền sử dụng đất bao gồm:

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất.
Giấy tờ tùy thân của các bên (CMND/CCCD/hộ chiếu).
Xác nhận nhân khẩu của các bên (nếu GCN mang tên Hộ), Giấy chứng nhận Đăng ký kết hôn (nếu GCN mang tên 2 vợ chồng),…
Giấy tờ chứng minh quan hệ gia đình (nếu tặng cho giữa cha mẹ và con để được miễn thuế TNCN, lệ phí trước bạ).

Bước 2: Công chứng hợp đồng đúng với pháp luật về tặng cho quyền sử dụng đất

Các bên mang hồ sơ đến tổ chức hành nghề công chứng hoặc UBND xã Lập Thạch để công chứng hoặc chứng thực.
Hợp đồng sau khi công chứng, chứng thực có giá trị pháp lý ràng buộc các bên.

Bước 3: Nộp hồ sơ sang tên tặng cho

Pháp luật về tặng cho quyền sử dụng đất ở cổng dịch vụ công xã Lập

Nộp tại Văn phòng/Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai khu vực nơi có đất.
Hồ sơ gồm: Hợp đồng tặng cho đã công chứng, giấy chứng nhận gốc, tờ khai thuế, tờ khai lệ phí trước bạ, các giấy tờ chứng minh quan hệ như đã nêu ở bước 1.

Bước 4: Nhận Giấy chứng nhận mới

Sau khi hoàn tất nghĩa vụ tài chính, bên nhận tặng cho được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên mình.
Thời hạn giải quyết: 8 - 20 ngày làm việc (điểm a, b khoản 2 phần II của Phần A. TIẾP NHẬN HỒ SƠ, TRẢ KẾT QUẢ, THỜI GIAN THỰC HIỆN THỦ TỤC ĐĂNG KÝ ĐẤT ĐAI, TÀI SẢN GẮN LIỀN VỚI ĐẤT Nghị định 151/2025/NĐ-CP).

5. Nghĩa vụ tài chính khi tặng cho đất

Người nhận tặng cho quyền sử dụng đất thường phải nộp:

Thuế thu nhập cá nhân: 10% giá trị nhận tặng cho. Tuy nhiên, nếu tặng cho giữa cha mẹ - con, vợ - chồng, ông bà - cháu ruột, anh chị em ruột thì được miễn thuế TNCN.
Lệ phí trước bạ: 0,5% giá trị đất. Trường hợp được miễn thuế TNCN như trên thì cũng được miễn lệ phí trước bạ.
Phí thẩm định hồ sơ và các khoản phí hành chính khác theo quy định của UBND tỉnh.

Tại xã Lập Thạch, phần lớn các trường hợp là cha mẹ tặng cho con đất, nên thường được miễn các loại thuế phí chính.

6. Thực tiễn các trường hợp pháp luật về tặng cho quyền sử dụng đất tại xã Lập Thạch

Trường hợp 1: Cha mẹ tặng cho con đất để xây nhà

Một gia đình tại thôn Tân Lập, xã Lập Thạch đã tặng cho con trai mảnh đất 120m2. Nhờ thực hiện đúng thủ tục công chứng và đăng ký biến động, người con nhanh chóng được cấp Giấy chứng nhận mang tên mình, đủ điều kiện xin giấy phép xây dựng.

Trường hợp 2: Tặng cho đất nhưng không công chứng

Có hộ gia đình chỉ viết giấy tay khi tặng đất cho cháu ruột. Sau này phát sinh tranh chấp, Tòa án tuyên hợp đồng tặng cho vô hiệu vì không tuân thủ hình thức bắt buộc theo luật.

Trường hợp 3: Tặng cho đất nông nghiệp vượt hạn mức

Một cá nhân ở xã Lập Thạch được cha mẹ tặng cho đất nông nghiệp vượt quá hạn mức nhận chuyển nhượng theo quy định. Hồ sơ bị từ chối sang tên tại Văn phòng đăng ký đất đai, buộc phải điều chỉnh lại diện tích.

7. Các tranh chấp thường gặp

Tại xã Lập Thạch, một số dạng tranh chấp liên quan đến tặng cho đất hay gặp gồm:

Tranh chấp do không công chứng hợp đồng.
Tranh chấp do người tặng cho không có toàn quyền (ví dụ đất là tài sản chung vợ chồng nhưng một bên tự ý tặng cho).
Tranh chấp giữa các đồng thừa kế: cha mẹ tặng cho một người con nhưng các con khác không đồng ý.
Tranh chấp do vi phạm nghĩa vụ: có trường hợp cha mẹ tặng cho đất nhưng kèm điều kiện phụng dưỡng, sau đó con không thực hiện.

8. Lời khuyên pháp lý dành cho người dân xã Lập Thạch

Để đảm bảo việc tặng cho quyền sử dụng đất đúng pháp luật, người dân xã Lập Thạch nên:

Luôn lập hợp đồng công chứng hoặc chứng thực.
Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, tránh việc bị cơ quan từ chối.
Kiểm tra điều kiện hạn mức khi nhận tặng cho đất nông nghiệp.
Nhờ luật sư đất đai của YP Lawfirm tư vấn khi có nghi ngờ hoặc tranh chấp phát sinh.

Kết quả của việc tuân thủ pháp luật về tặng cho quyền sử dụng đất

9. Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Câu hỏi 1: Có thể tặng cho đất bằng giấy viết tay không?

Trả lời: Không. Pháp luật bắt buộc hợp đồng tặng cho đất phải được công chứng hoặc chứng thực.

Câu hỏi 2: Tặng cho đất giữa cha mẹ và con có phải nộp thuế không?

Trả lời: Không. Trường hợp này được miễn cả thuế TNCN và lệ phí trước bạ.

Câu hỏi 3: Có thể hủy bỏ hợp đồng tặng cho đất không?

Trả lời: Có, nếu bên nhận không thực hiện điều kiện đã thỏa thuận hoặc hai bên cùng đồng ý hủy bỏ.

Câu hỏi 4: Người được tặng cho đất có cần hộ khẩu tại xã Lập Thạch không?

Trả lời: Không. Hiện nay sổ hộ khẩu không còn hiệu lực, việc người được tặng cho ở đâu cũng không ảnh hưởng đến việc tặng cho.

Câu hỏi 5: Thời gian sang tên sau khi tặng cho mất bao lâu?

Trả lời: Khoảng 8 - 20 ngày làm việc kể từ khi nộp đủ hồ sơ hợp lệ.

Kết luận

Pháp luật về tặng cho quyền sử dụng đất tại xã Lập Thạch quy định rõ ràng, chặt chẽ nhằm đảm bảo quyền lợi cho các bên và hạn chế tranh chấp. Tuy nhiên, trong thực tế nhiều người dân vẫn chủ quan, thực hiện sai thủ tục, dẫn đến rủi ro pháp lý.

Vì vậy, để quá trình tặng cho đất diễn ra thuận lợi, người dân xã Lập Thạch cần:

Nắm chắc các điều kiện và trình tự pháp luật quy định.
Thực hiện công chứng, đăng ký sang tên đầy đủ.
Tham khảo ý kiến luật sư khi gặp khó khăn.

Thực hiện đúng quy định sẽ giúp việc tặng cho quyền sử dụng đất trở thành một giao dịch minh bạch, hợp pháp, bảo đảm quyền lợi cho cả bên tặng cho và bên được tặng cho.

Xem thêm: Dịch vụ trọn gói thực hiện thủ tục tặng cho quyền sử dụng đất