Quy trình xử lý kỷ luật sa thải trong doanh nghiệp là một bước quan trọng nhằm đảm bảo môi trường làm việc chuyên nghiệp, kỷ luật và công bằng. Việc áp dụng đúng quy trình sa thải không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật mà còn giảm thiểu rủi ro pháp lý, tránh tranh chấp lao động và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cả hai bên. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước trong quy trình xử lý kỷ luật sa thải, từ việc xác định nguyên nhân vi phạm, lập biên bản, đến cách ra quyết định sa thải đúng pháp lý, giúp các doanh nghiệp dễ dàng áp dụng vào thực tế.
Quy trình xử lý kỷ luật sa thải là một chuỗi các bước được thực hiện nhằm chấm dứt hợp đồng lao động với người vi phạm các quy định nghiêm trọng trong doanh nghiệp. Đây là một trong những hình thức xử lý kỷ luật lao động cao nhất, áp dụng cho các trường hợp vi phạm có tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hoạt động và uy tín của công ty. Theo đó, Công ty phải đảm bảo quy trình xử lý kỷ luật sa thải tuân thủ theo đúng quy định pháp luật. Quy trình này không chỉ giúp doanh nghiệp xử lý vi phạm mà còn đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cả hai bên trong quan hệ lao động.
1. Các trường hợp áp dụng Quy trình xử lý kỷ luật sa thải
Theo quy định tại Điều 125 Bộ luật Lao động 2019 quy định áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải trong các trường hợp sau:
- Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;
- Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;
- Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật. Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật;
- Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.
Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.
Theo đó, đối với những trường hợp người lao động vi phạm mà có thể áp dụng hình thức sa thải thì Công ty phải tuân thủ quy trình xử lý kỷ luật sa thải khi xử lý người lao động.
2. Quy trình xử lý kỷ luật sa thải trong Doanh nghiệp
Quy trình Quy trình xử lý kỷ luật sa thải của doanh nghiệp phải đảm bảo tuân thủ những bước sau:
Bước 1: Khi phát hiện NLĐ có hành vi vi phạm thì lập biên bản vi phạm
Bước 2: Thông báo đến tổ chức đại diện, người đại diện của NLĐ. Thông báo cho BCH Công đoàn cơ sở về việc lập biên bản vi phạm đối với NLĐ. Nếu NLĐ chưa đủ 15 tuổi thì còn phải thông báo đến người đại diện theo pháp luật của NLĐ.
Bước 3: Tạm đình chỉ công việc của NLĐ (nếu thấy cần thiết). Nếu vụ việc vi phạm có những tình tiết phức tạp xét thấy để NLĐ tiếp tục làm việc sẽ gây khó khăn cho việc xác minh thì Công ty tham khảo ý kiến của Công đoàn cơ sở theo hình thức đối thoại vụ việc trước khi ban hành quyết định tạm đình chỉ công việc của NLĐ. Trường hợp xét thấy không cần phải tạm đình chỉ công việc của NLĐ thì bỏ qua bước này.
Bước 4: Thu thập chứng cứ chứng minh lỗi của NLĐ trong trường hợp phát hiện hành vi vi phạm sau khi hành vi đã xảy ra.
Chứng cứ chứng minh lỗi của NLĐ như
+ bản tự khai của NLĐ hoặc nhân chứng và những người có liên quan;
+ biên bản phỏng vấn NLĐ và những người có liên quan;
+ tài liệu ảnh, ghi âm, ghi hình…
+ Và các tài liệu, chứng cứ khác.
Bước 5: Công ty gửi thông báo về cuộc họp xử lý kỷ luật lao động đến BCH Công đoàn và NLĐ vi phạm, bảo đảm BCH Công đoàn và NLĐ vi phạm nhận được thông báo ít nhất 05 ngày làm việc trước ngày tiến hành họp xử lý kỷ luật lao động.
Trường hợp một trong các thành phần phải tham dự không thể tham dự thì NLĐ và Công ty thỏa thuận việc thay đổi thời gian, địa điểm họp; trường hợp hai bên không thỏa thuận được thì Công ty quyết định thời gian, địa điểm họp.
Bước 6: Họp xử lý kỷ luật lao động
Tiến hành họp xử lý kỷ luật lao động theo thời gian, địa điểm đã thông báo
- Trường hợp một trong các thành phần phải tham dự họp không xác nhận tham dự hoặc vắng mặt thì vẫn tiến hành họp.
- Lập thành biên bản cuộc họp, thông qua trước khi kết thúc cuộc họp và lấy chữ ký của người tham dự.
Bước 7: Người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động ban hành quyết định xử lý kỷ luật lao động và gửi đến các thành phần phải tham dự cuộc họp.
(ảnh minh hoạ)
3. Lưu ý quan trọng khi thực hiện quy trình xử lý kỷ luật sa thải
Để đảm bảo quá trình xử lý kỷ luật sa thải diễn ra hợp pháp và công bằng, doanh nghiệp cần chú ý một số yếu tố quan trọng. Việc nắm rõ và thực hiện các lưu ý này sẽ giúp doanh nghiệp tránh các rủi ro pháp lý và duy trì mối quan hệ tích cực với người lao động.
- Đảm bảo quyền lợi của người lao động
Trong quá trình thực hiện quy trình xử lý kỷ luật sa thải, doanh nghiệp cần tôn trọng các quyền lợi của người lao động, bao gồm quyền tham gia và bào chữa khi bị xử lý kỷ luật. Người lao động phải được thông báo đầy đủ về lý do và chứng cứ vi phạm, có quyền giải thích và phản biện trước khi quyết định sa thải được đưa ra. Điều này giúp bảo đảm tính minh bạch và công bằng trong xử lý vi phạm.
- Tuân thủ quy trình quy trình xử lý kỷ luật sa thải
Mỗi bước trong quy trình xử lý kỷ luật sa thải phải được thực hiện đúng theo quy định pháp luật, từ việc lập biên bản vi phạm đến tổ chức họp kỷ luật. Nếu có bất kỳ sai sót nào trong quá trình này, quyết định sa thải có thể bị coi là không hợp pháp, dẫn đến các tranh chấp lao động và thiệt hại cho doanh nghiệp.
- Tránh các sai sót trong quy trình xử lý kỷ luật sa thải
Một số lỗi phổ biến trong quy trình kỷ luật sa thải bao gồm không lưu trữ đầy đủ bằng chứng, không lập biên bản đúng quy định, hoặc không thông báo đúng thời gian và trình tự. Doanh nghiệp cần đảm bảo thu thập đầy đủ tài liệu và bằng chứng, thực hiện các bước theo trình tự để tránh những sai sót làm ảnh hưởng đến hiệu lực của quyết định sa thải.
- Giảm thiểu rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp trong thực hiện Quy trình xử lý kỷ luật sa thải
Việc xử lý kỷ luật sa thải có thể dẫn đến rủi ro pháp lý nếu quy trình xử lý kỷ luật sa thải không được thực hiện đúng quy định. Để giảm thiểu rủi ro này, doanh nghiệp có thể tham khảo ý kiến của chuyên gia pháp lý hoặc luật sư lao động trước khi ra quyết định sa thải. Ngoài ra, cần lưu trữ đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan đến quá trình kỷ luật để làm cơ sở pháp lý khi cần thiết.
Xem thêm tại: Dịch vụ luật sư lao động
- Xây dựng văn hóa tuân thủ nội quy doanh nghiệp
Một quy trình xử lý kỷ luật sa thải minh bạch và chặt chẽ không chỉ giúp xử lý vi phạm mà còn thúc đẩy văn hóa tuân thủ nội quy, nâng cao tinh thần trách nhiệm của nhân viên. Khi nhân viên thấy rằng mọi quy định đều được áp dụng công bằng và rõ ràng, họ sẽ có động lực hơn trong việc duy trì và tuân thủ các tiêu chuẩn làm việc của công ty.
4. Câu hỏi thường gặp liên quan đến Quy trình xử lý kỷ luật sa thải
Câu 1: Người lao động bị công ty áp dụng Quy trình xử lý kỷ luật sa thải thì có được quyền tự bảo chữa hoặc mời luật sư bào chữa không?
Trả lời: Có. Trong Quy trình xử lý kỷ luật sa thải, người lao động có thể tự bào chữa hoặc thuê luật sư bào chữa.
Câu 2: Trong Quy trình xử lý kỷ luật sa thải không cần họp xử lý kỷ luật mà ra quyết định xử lý kỷ luật luôn có được không?
Trả lời: Không. Việc họp xử lý kỷ luật là bắt buộc trong Quy trình xử lý kỷ luật sa thải để đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật.
#ĐTL