1. Khái niệm và phân loại tài sản cố định
1.1. Tài sản cố định là gì?
Tài sản cố định (TSCĐ) là những tài sản có giá trị lớn và thời gian sử dụng dài hạn trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Theo quy định hiện hành, tài sản cố định bao gồm hai loại chính:
- Tài sản cố định hữu hình: Là những tài sản có hình thái vật chất như nhà xưởng, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải, v.v. Chúng được sử dụng cho mục đích sản xuất, kinh doanh và có khả năng tạo ra lợi ích kinh tế trong tương lai.
- Tài sản cố định vô hình: Là những tài sản không có hình thái vật chất nhưng có giá trị kinh tế như bản quyền, quyền sở hữu trí tuệ, phần mềm, và các quyền sử dụng khác.
Ngoài ra, còn có tài sản cố định đặc thù như cây lâu năm, súc vật làm việc hoặc tài sản không xác định được giá trị cụ thể nhưng cần phải quản lý chặt chẽ, ví dụ như cổ vật, hiện vật trưng bày trong bảo tàng
1.2. Phân loại tài sản cố định
Phân loại tài sản cố định theo tính chất và đặc điểm bao gồm các nhóm chính sau:
2. Điều kiện ghi nhận tài sản cố định theo quy định hiện hành
2.1. Quy định về điều kiện ghi nhận tài sản cố định hữu hình
Tài sản cố định hữu hình được ghi nhận nếu đáp ứng các tiêu chuẩn sau:
- Có hình thái vật chất và được sử dụng trong sản xuất, kinh doanh hoặc cho mục đích quản lý.
- Có thời gian sử dụng từ một năm trở lên.
- Có nguyên giá được xác định một cách đáng tin cậy và phải thỏa mãn tiêu chuẩn về giá trị tối thiểu (tối thiểu 30 triệu đồng đối với các doanh nghiệp siêu nhỏ)
2.2. Quy định về điều kiện ghi nhận tài sản cố định vô hình
Tài sản cố định vô hình là những tài sản không có hình thái vật chất nhưng có giá trị sử dụng lâu dài và có thể mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai. Để ghi nhận tài sản cố định vô hình, doanh nghiệp cần thỏa mãn đồng thời các điều kiện sau:
- Tài sản phải tạo ra lợi ích kinh tế trong tương lai.
- Có khả năng xác định chính xác tổng chi phí để tạo lập tài sản và thời gian sử dụng của tài sản
2.3. Điều kiện ghi nhận tài sản cố định thuê tài chính
Tài sản cố định thuê tài chính được ghi nhận khi quyền sở hữu và rủi ro liên quan đến tài sản đã chuyển giao cho bên thuê. Các chi phí phát sinh trong quá trình này sẽ được hạch toán vào tài sản cố định nếu đáp ứng các điều kiện về giá trị và thời gian sử dụng
3. Những thay đổi trong điều kiện ghi nhận tài sản cố định năm 2024
3.1. So sánh điều kiện ghi nhận tài sản cố định năm 2023 và 2024
Quy định năm 2024 không có nhiều thay đổi lớn so với năm 2023. Tuy nhiên, các yêu cầu về giá trị tối thiểu và thời gian khấu hao đã được điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế hiện tại.
3.2. Những điểm mới cần lưu ý trong quy định năm 2024
Một số điểm mới trong quy định năm 2024 bao gồm:
- Điều chỉnh lại khung thời gian khấu hao cho một số loại tài sản đặc biệt.
- Bổ sung quy định chi tiết hơn về các tài sản cố định đặc thù như vườn cây lâu năm hoặc tài sản có giá trị lịch sử, văn hóa
4. Cách hạch toán và ghi nhận tài sản cố định theo quy định mới
4.1. Hạch toán tài sản cố định hữu hình
Hạch toán tài sản cố định hữu hình bao gồm:
- Xác định nguyên giá: Tổng chi phí bao gồm giá mua, chi phí vận chuyển, lắp đặt, chạy thử.
- Xác định giá trị khấu hao: Dựa trên phương pháp khấu hao phù hợp như phương pháp khấu hao đường thẳng hoặc phương pháp khấu hao giảm dần
4.2. Hạch toán tài sản cố định vô hình
Tương tự như tài sản cố định hữu hình, doanh nghiệp cần xác định rõ:
- Nguyên giá của tài sản vô hình, bao gồm các chi phí liên quan đến việc tạo lập hoặc mua bản quyền.
- Xác định thời gian và phương pháp khấu hao.
5. Quy định về kiểm tra và đánh giá lại tài sản cố định
5.1. Các bước kiểm tra tài sản cố định
Việc kiểm tra tài sản cố định cần được thực hiện định kỳ để đảm bảo tính chính xác và cập nhật của báo cáo tài chính. Các bước chính bao gồm:
- Xác định tình trạng hiện tại của tài sản.
- Đánh giá giá trị còn lại và mức độ hao mòn
5.2. Đánh giá lại tài sản cố định khi có sự thay đổi về giá trị
Trong trường hợp có thay đổi lớn về giá trị sử dụng hoặc xuất hiện hao mòn bất thường, doanh nghiệp cần thực hiện đánh giá lại và điều chỉnh giá trị tài sản trên báo cáo tài chính
6. Kết luận
Việc tuân thủ đúng các quy định về ghi nhận tài sản cố định không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí mà còn đảm bảo tính minh bạch và chính xác của báo cáo tài chính. Bài viết đã trình bày chi tiết về các điều kiện ghi nhận tài sản cố định hữu hình, vô hình và tài sản thuê tài chính theo quy định mới nhất năm 2024. Các doanh nghiệp cần lưu ý cập nhật thông tin và thực hiện hạch toán đúng theo hướng dẫn của các cơ quan quản lý để đảm bảo lợi ích lâu dài.
Xem thêm: Kien doi tai san theo quy dinh cua phap luat hien hanh